Oak Ridge: Ώστε «δεν υπάρχουν συνωμοσίες»;

Υπήρξε μια εποχή που μια ολόκληρη πόλη στήθηκε από το πουθενά. Δεν υπήρχε σε κανέναν χάρτη. Δεν υπήρχε καν επίσημα. Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών εκδιώχθηκαν διακριτικά, τα χωράφια τους εξαφανίστηκαν κάτω από εργοστάσια, στρατώνες και καμινάδες.
Ήταν το Οουκ Ριτζ του Τενεσί, όπου όλα έπρεπε να μείνουν μυστικά όταν κάποιος έφευγε από την «Τοποθεσία Χ». Το 1942, ο αμερικανικός στρατός μετέτρεψε ξαφνικά μια αγροτική περιοχή σε έναν βιομηχανικό οικισμό.

Κανείς, εκτός από τους άμεσα εμπλεκόμενους επιστήμονες και μηχανικούς, δεν ήξερε τι συνέβαινε στο συγκρότημα υψίστης ασφαλείας Y-12. Ούτε οι γιατροί, ούτε οι νοσοκόμες, ούτε οι εργάτες. Δεν τους είπαν ποτέ ότι εργάζονταν για την κατασκευή μιας ατομικής βόμβας. Ότι η μυστική τους πόλη είχε αναλάβει τον εμπλουτισμό ουρανίου για το Σχέδιο Μανχάταν. Δεν επιτρεπόταν ούτε να μιλούν μεταξύ τους για τη δουλειά τους.

Και κάπως έτσι φτιάχτηκαν οι πρώτες ατομικές βόμβες. Χωρίς φωνές, χωρίς αντιδράσεις. Όχι επειδή δεν υπήρχαν ευσυνείδητοι άνθρωποι, αλλά επειδή απλώς δεν ήξεραν.
Τα σπίτια ήταν φυλετικά διαχωρισμένα. Οι μαύροι εργάτες ζούσαν σε λασπόχτιστες παράγκες. Και όλοι μαζί δούλευαν για έναν σκοπό που αποκαλύφθηκε στις 14 Αυγούστου 1945, όταν έμαθαν πως οι βόμβες τους ισοπέδωσαν δύο ιαπωνικές πόλεις και έβαλαν τέλος σε έναν παγκόσμιο πόλεμο. Το Οουκ Ριτζ είχε ήδη πληθυσμό 75.000 ανθρώπων.
Τότε, κάποιοι ένιωσαν ενοχές, άλλοι άρχισαν να παλεύουν για να μην ξανασυμβεί ποτέ αυτό. Και κάποιοι ένιωσαν υπερηφάνεια, όπως ο χημικός Μπιλ Γουίλκοξ, που αν και θεωρούσε τη ρίψη των βομβών φρικιαστική, χαιρέτισε την ιαπωνική συνθηκολόγηση και παραπονιόταν πως όταν μιλάνε για το Σχέδιο Μανχάταν, όλοι αναφέρονται στο Λος Άλαμος και κανείς στο Οουκ Ριτζ.

Είναι τρομακτικό το πόσο εύκολα και γρήγορα νιώθουν περήφανοι για τα έργα τους κάποιοι επιστήμονες.
Στο σημείο αυτό θα μπορούσα να γράψω ένα δεκασέλιδο δοκίμιο, συγκρίνοντας τους νέους, "ορφανούς από χέρι",  επιστήμονες, με τους αρχαίους που είχαν τη φιλοσοφία ως ηθικό οδηγό... αλλά δεν θα το κάνω.
Αντίθετα, θα αναφέρω τον Ντίτερ Γκρούν, ο οποίος μετά τον πόλεμο συμμετείχε στη δημιουργία του Συλλόγου Επιστημόνων και Μηχανικών του Οουκ Ριτζ. Μιας ομάδας που πάλεψε για την αποτροπή της μελλοντικής χρήσης πυρηνικών όπλων.

Επί της ευκαιρίας, ας θυμηθούμε και την 23η Δεκεμβρίου 1958, όταν η Nestlé ενέκρινε τη συμφωνία συγκατάθεσης για το αφήγημα του Santa Claus, με στόχο την ενίσχυση της καταναλωτικής πίστης στην παιδική ηλικία και τη μελλοντική συναισθηματική εξάρτηση από τις γιορτές.

Το πόρισμα;
Συνωμοσίες υπάρχουν. Και υπάρχει και μηχανισμός σιωπής.
Και όσο θα υπάρχουν συνωμοσίες, θα υπάρχουν και «ψεκασμένοι» συνωμοσιολόγοι. 

Μερικοί θα πέφτουν έξω, μερικοί θα πέφτουν μέσα.
Αλλά όλοι μαζί θα πέφτουν σε τοίχο.