Η πουπουλένια ερωμένη του Όσκαρ Κοκόσκα

 

Ο διάσημος Αυστριακός εξπρεσιονιστής Όσκαρ Κοκόσκα, υπέφερε. Η Άλμα Μάλερ, η ερωμένη του -και χήρα του συνθέτη Γκούσταβ Μάλερ (συνθέτιδα και η ίδια)- τον εγκατέλειψε, αδιαφορώντας για τα επείγοντα αιτήματα γάμου, την παθολογική του ζήλια και τα 400 ερωτικά του γράμματα, το πρώτο από τα οποία γράφτηκε την άνοιξη του 1912 και πέταξε αμέσως κάτω από το πένθιμο πέπλο της Άλμας, που φάνταζε πολύ σέξι στα μάτια του ζωγράφου.

Μετά από μια ερωτική μάχη τριών ετών, τέλειωσαν όλα. Από τη σχέση αυτή δεν του έμεινε τίποτα απολύτως. Η Άλμα είχε αποβάλει ακόμη και το παιδί του.

«Ποτέ πριν δεν βίωσα τόσον πόνο, τόση κόλαση, τόσον παράδεισο», είπε η Άλμα για τη σχέση της με τον Κοκόσκα.
Εκείνος πήγε εθελοντής στην πρώτη γραμμή και τραυματίστηκε βαριά. Εκείνη παντρεύτηκε τον αρχιτέκτονα Βάλτερ Γκρόπιους και το 1916 γέννησε μια κόρη.
Απελπισμένος, ο Κοκόσκα, παρακάλεσε την γνωστή κουκλίστρια Hermine Moos να του φτιάξει μια κούκλα «Άλμα» σε φυσικό μέγεθος. Και μεταξύ άλλων της έγραψε:
«Αγαπητή φροϊλάιν Μος! Μπορεί η «Άλμα» να ανοίξει το στόμα της; Υπάρχουν δόντια και γλώσσα μέσα; Θα χαρώ! … Όσον αφορά τα μάτια, μην τα στολίσετε πολύ, μιμηθείτε, όσο αυτό είναι δυνατό, τα φυσικά της βλέφαρα, την κόρη, τον βολβό, την γωνία του ματιού... Θα ήταν ωραίο αν μπορούσε να κλείνει και τα βλέφαρα για να κοιμόμαστε μαζί. Και μην αφήνετε ράμματα σε σημεία που νομίζετε ότι μπορεί να τραυματιστώ, πράγμα που θα μου θύμιζε ότι έχω άθλιο φετίχ».
Η δεσποινίδα Μος άρχισε τη δουλειά της και ακολούθησαν λεπτομερείς ιδέες και οδηγίες από τον Κοκόσκα -για παράδειγμα, ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει λεπτές, σγουρές τρίχες αλόγου για το πρώτο στρώμα, το εσωτερικό και γι' αυτό θα μπορούσε να αγοράσει έναν παλιό καναπέ, ή κάτι παρόμοιο και να απολυμάνει τις τρίχες... «Από πάνω ένα στρώμα με σακουλάκια γεμάτα με πούπουλα και βαμβάκι για τον κορμό και το στήθος».

Οκ

Ο Κοκόσκα όμως δεν έμεινε καθόλου ικανοποιημένος με το τελικό αποτέλεσμα και έγραψε στην κουκλίστρια:
«Αγαπητή δεσποινίδα Μος, τι κάνουμε τώρα; Ειλικρινά με σόκαρε η κούκλα σας, η οποία, αν και ήμουν από καιρό προετοιμασμένος να κάνω κάποιες εκπτώσεις στις φαντασιώσεις μου, υπέρ της πραγματικότητας, με ξεπέρασε. Ζήτησα την Άλμα μου και μου στείλατε μια πολική αρκούδα...»
Με αυτό το γράμμα κατέστρεψε τη φήμη της κουκλοκατασκευάστριας, η οποία από τότε έφτιαχνε μόνο μικρές κούκλες και αγνοήθηκε από την ιστορία της τέχνης. Όλοι οι πίνακες και τα γλυπτά της θεωρούνται χαμένα.
Αλλά παρά την αρχική αποδοκιμασία του, ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε την κούκλα ως μοντέλο για ογδόντα πίνακες και σχέδια. Επίσης την έντυνε με υπέροχα γαλλικά εσώρουχα και, φουλ ντυμένη, την πήγαινε βόλτα στη Δρέσδη, όπου εργαζόταν ως καθηγητής στην Ακαδημία Τεχνών.
Το 1922 τη ζωγράφισε για τελευταία φορά, μαζί με την αυτοπροσωπογραφία του και ονόμασε τον πίνακα «άνθρωπος με κούκλα». Στη συνέχεια, έσπασε το κεφάλι της Άλμας με ένα μπουκάλι κρασί, την αποκεφάλισε και την πέταξε στον κήπο.

Γιόνας Έλντεν